Parametry płytek ceramicznych – ścieralność, nasiąkliwość, mrozoodporność i wytrzymałość

Odpowiednie parametry płytek ceramicznych to istotna kwestia dla funkcjonalności wnętrza. Wybór nie może być uzależniony wyłącznie od względów wizualnych. W zależności od zastosowania, powinny one również spełniać określone właściwości techniczne. Warto zatem zapoznać się z najważniejszymi oznaczeniami, które odnoszą się do wymagań jakościowych.

Ścieralność płytek ceramicznych 

Czynnikiem, który w znacznym stopniu warunkuje trwałość płytek ceramicznych, jest odporność na ścieranie (PEI). Jak łatwo się domyślić, parametr ten mówi, jak bardzo są one wytrzymałe na długotrwałą i intensywną eksploatację. 

Klasa ścieralności odgrywa kluczową rolę w trakcie wyboru i montażu płytek podłogowych. Dotyczy to zwłaszcza intensywnie użytkowanych pomieszczeń np. korytarzy czy klatek schodowych, które są narażone na różne zarysowania (m.in. działanie piasku, który niszczy szkliwo). Zły dobór parametrów płytek w tym zakresie objawia się szybko w postaci ich zmatowienia. Szczególnie widać to na ciemnych lub błyszczących powierzchniach. Aby tego uniknąć, warto zapoznać się z klasyfikacją PEI, która powstała w oparciu o testy przy użyciu ścieralnego walca obrotowego:

• PEI 1. (liczba obrotów walca 150) – płytki ceramiczne w klasie pierwszej charakteryzują się niską odporność na ścieranie, wobec czego mogą być stosowane w miejscach mało użytkowanych lub tam, gdzie używa się jedynie miękkiego obuwia domowego. Takie kafelki sprawdzą się w łazience czy sypialni;
• PEI 2. (liczba obrotów 600) – odznaczają się nieco większą odpornością, ale mimo to polecane są do pomieszczeń mieszkalnych, w których nie chodzi się w standardowym obuwiu np. pokój dzienny, jadalnia, sypialnia;
• PEI 3. (liczba obrotów 750, 1500) – płytki ceramiczne o trzeciej klasie ścieralności dedykowane pomieszczeniom mieszkalnych, które są intensywnie użytkowane np. kuchnie, korytarze (w wersji mrozoodpornej  mogą znaleźć zastosowanie także na tarasach);
• PEI 4. (liczba obrotów 2100, 6000, 12000) – takie parametry płytek ceramicznych pozwalają na ich użycie zarówno w pomieszczeniach mieszkalnych, gdzie chodzi się w obuwiu (np. klatki schodowe, korytarze), jak i w obiektach użyteczności publicznej i biurach o średnim natężeniu ruchu;
• PEI 5. (liczba obrotów powyżej 12000) – tego typu płytki ceramiczne sprawdzą się doskonale we wszelkich budynkach użyteczności publicznej, gdyż są bardzo odporne na ścieranie i zarysowania.

Nasiąkliwość i mrozodporność

Kolejnym ważnym parametrem płytek jest nasiąkliwość (E), która odnosi się do stopnia chłonności płytek. Co istotne, od jej wartości uzależnione są inne cechy użytkowe, takie jak odporność na zginanie oraz mrozoodporność. W drugim przypadku stopień nasiąkliwości decyduje o tym, czy płytki ceramiczne mogą zostać wykorzystane na zewnątrz np. na tarasach czy balkonach. Pod wpływem opadów atmosferycznych mogą one bowiem wchłaniać wodę, która przy spadku temperatury poniżej 0°C zwiększy znacznie swoją objętość, a tym samym osłabi lub doprowadzi do pęknięcia płytki. Wysuwa się zatem prosty wniosek: im mniejszy stopień nasiąkliwości, tym większa mrozoodporność. 

Ten parametr wyrażany jest w procentach i dzieli płytki na trzy grupy. Im bardziej zwarta struktura (mała ilość mikroporów), tym mniejsza podatność na chłonięcie wody: 

• płytki ceramiczne o małej nasiąkliwości – (E mniejsze lub równe 3%) znajdują zastosowanie w przypadku powierzchni zewnętrznych, narażonych na działanie wody i niskich temperatur;
• płytki o średniej nasiąkliwości – (E większe od 3%, ale mniejsze od 10%) np. podłogowe wewnątrz pomieszczeń mieszkalnych;
• płytki o dużej nasiąkliwości  – (E większe niż 10%) np. ścienne.

Wytrzymałość płytek

Omawiając najważniejsze parametry płytek ceramicznych, nie można zapomnieć o ich wytrzymałości na zginanie. Wartość ta wyrażana jest w N/mm², a uzyskuje się ją poprzez podzielenie siły łamiącej (N) przez pole przekroju w miejscu złamania płytki. Jej znajomość jest szczególnie ważna w przypadku doboru płytek podłogowych, które narażone są na rozmaite obciążenia. Parametr ten bowiem określa przy jakim maksymalnym naprężeniu mogą one ulec pęknięciu. 

Stopień wytrzymałości na zginanie i działanie siły łamiącej zależy głównie od grubości i wymiarów płytki. Oczywiście, im jest ona grubsza i mniejsza, tym wykazuje większą odporność na uszkodzenia mechaniczne. 

Zaleca się, aby stopień wytrzymałości na zginanie dla płytek podłogowych nie osiągał wartości niższej niż 35 N/mm². W przypadku płytek ściennych, które nie są tak narażone na obciążenia, wartość ta może wynosić nawet 15 N/mm². Dla przykładu: oto minimalne wymagania tej normy dla danych rodzajów płytek ceramicznych:

• monoporosa – 15 N/mm²,
• gres – 35 N/mm²,
• klinkier – 30 N/mm².

Oczywiście w pomieszczeniach, takich jak np. magazyny, hale czy warsztaty, warto stosować grube płytki o wyższej wartości omawianego parametru. 

Antypoślizgowość

Na koniec warto przyjrzeć się jeszcze antypoślizgowości (R) płytek ceramicznych, której właściwa wartość zapewnia odpowiednią przyczepność do podłoża. W efekcie decyduje ona o bezpieczeństwie osób przebywających w obiekcie lub na danym terenie. Stopień antypoślizgowości płytek ceramicznych można wyrazić za pomocą pięciu poziomów:

• R9 – najmniejszy opór,
• R10 – opór optymalny,
• R11 – dobry opór,
• R12 – wysoki opór,
• R13 – bardzo wysoki opór. 

Do wnętrz mieszkalnych zdecydowanie wystarczą płytki o klasie R9 lub R10, z kolei dla tarasów i balkonów, a także obiektów użyteczności publicznej, warto wybierać płytki o wyższej klasie. W przypadku powierzchni schodów antypoślizgowość zwiększa ryflowana struktura stopnic. Wszystkie opisane powyżej parametry płytek ceramicznych są kluczowe w trakcie wyboru najlepszego rozwiązania. Warunkują one bowiem żywotność, estetykę, jak i bezpieczeństwo użytkowanej powierzchni.