Kontrłata i jej zastosowanie w konstrukcji dachu

Zastosowanie kontrłat drewnianych zalecane jest w większości dachów spadowych. Kontrłata tworzy odstęp między więźbą dachową a dachówką, dzięki czemu zapewnia dobrą cyrkulację powietrza. To sprawia, że pod zadaszeniem nie gromadzi się wilgoć, która z czasem może powodować przeciekanie dachu czy powstawanie zacieków. Kontrłatę wraz z łatą w niektórych przypadkach trzeba zastosować do konkretnych typów pokryć dachowych (ten wymóg określony będzie przez producenta). Dowiedz się, czym jest kontrłata, czym różni się od łaty, jakie ma zastosowanie i kiedy trzeba ją stosować. 

Co to jest kontrłata

Kontrłaty to drewniana listwa lub deska, którą stosuje się na dachach spadowych. Ich montaż wraz z łatą jest wymagany, jeśli producent konkretnych pokryć dachowych zamieszcza taką informację. Same kontrłaty warto, a nawet trzeba zamontować, gdyż zapewniają lepszą cyrkulację powietrza, przyczepność pokryć dachowych, ich łatwiejszy montaż, ale też szczelność oraz funkcjonalność. 

Układanie kontrłaty wymaga precyzji i zastosowania określonych odległości (zgodnych z rodzajem pokrycia dachowego). Na pionowe kontrłaty zakłada się poziome łacenia. Kontrłaty są istotnym elementem poszycia dachowego wykonywanego przez dekarzy i niezbędnym na przykład przy układaniu dachówki.

Kontrłaty bezwzględnie muszą być wykonane z najwyższej jakości drewna, które jest odpowiednio impregnowane i przechowywane. Zazwyczaj stosuje się drewno z sosny, świerku, jodły. 

Zastosowanie kontrłaty w konstrukcji dachowej

Kontrłata montowana jest na folię izolacyjną dachu. Ta drewniana konstrukcja ma za zadanie tworzyć przestrzeń wentylacyjną pomiędzy folią a dachówkami. Dzięki montażowi kontrłat powietrze swobodnie przepływa i pod zadaszeniem nie tworzy się wilgoć. Ta mogłaby być niekorzystna dla więźby oraz termoizolacji.  Kontrłata ma zazwyczaj grubość 2,5 centymetra i by spełniała ona swoją funkcję, nie może być mniejsza. Kontrłata drewniana ma również inne właściwości. 

• Ołatowanie – kontrłata jest fundamentem konstrukcji. Na drewniane belki układa się poprzecznie deski (łaty), które tworzą na dachu powierzchnię złożoną z kwadratów. Taką konstrukcję nazywamy właśnie ołatowaniem. 
• Oddzielenie – kontrłata drewniana (nawet bez łacenia) stanowi odstęp od więźby dachowej i konstrukcji nośnej do dachówki czy innego pokrycia dachowego. 
• Lepszy montaż – wpływają na efektywniejsze mocowanie folii termoizolacyjnej na dachu, dzięki czemu jest ona stabilnie przytwierdzona do więźby dachowej. 
• Regulacja nierówności – jeśli na dachach spadowych występują uskoki i nierówności, to można je wypoziomować przy pomocy kontrłat. 
• Układ poszycia dachowego – w niektórych przypadkach zastosowanie kontrłat jest niezbędne, gdyż jest zalecane przez producentów konkretnych poszyć dachowych. Obecność deskowania na dachu znacznie ułatwia układanie poszycia np. dachówek, stabilizuje je i wpływa na ich funkcjonalność. 

Łata a kontrłata – jaka jest różnica?

Przede wszystkim różnica jest w konstrukcji, zastosowaniu oraz grubości. Kontrłata i łata razem tworzą ołatowanie, które stanowi niezbędną wentylację i bazę do poszycia dachowego. 

Kontrłatę układa się w pionie wzdłuż dachu, natomiast łatę montuje się na tym deskowaniu. Przy wykonywaniu tej czynności dekarz musi zastosować odpowiednie odległości. To, co ile montować kontrłaty a łaty, ustalane jest ściśle przez producenta. Trzeba trzymać się tych wytycznych dla danego pokrycia dachowego. 

Kontrłaty drewniane mają zazwyczaj wymiary 2,5 cm na 5 cm, natomiast parametry łaty zależą przede wszystkim od:

• rodzaju pokrycia dachowego, 
• wagi pokrycia dachowego,
• kąta nachylenia dachu, 
• warunków atmosferycznych i lokalizacji budynku.

Czy montaż kontrłaty jest niezbędny na konstrukcji dachowej?

Jak pisaliśmy wyżej – nie jest niezbędny, jeśli taka informacji nie podaje producent pokrycia dachowego. Jednak jedną z podstawowych funkcji kontrłat jest odpowiednia wentylacja oraz cyrkulacja powietrza, dlatego warto, a nawet trzeba je wykonywać. 

Brak kontrłat może przyczynić się:

• do powstawania wilgoci, 
• do przeciekania dachu, 
• powstawania luzów na więźbie dachowej w miejscu mocowań pokrycia dachowego, 
• do powstawania grzybów i zacieków. 

Nie zaleca się jedynie ich montażu, gdy na dachu ma zostać położona bardzo mała dachówka.  

Montaż kontrłat na konstrukcji dachowej 

Jeśli na więźbę dachową położona jest folia izolacyjna, to przytwierdza się do niej kontrłaty drewniane. Już na nich można układać pokrycie dachowe – bez łacenia. Na taką konstrukcję można już układać dachówki, blachodachówki czy gont drewniany. 

Jeśli na kontrłaty prostopadle nakładamy łacenia, to razem tworzą one ołatowanie. To, czy będzie ono potrzebne, zależy od rodzaju pokrycia dachowego i jego ciężkości. 

Kontrłata – cena

Cena kontrłaty wyliczana jest za metr bieżący. Przykładowo za deski o przekroju 2,5 x 5 centymetrów zwyczajowo trzeba zapłacić od 1,50 do 2 złote za metr bieżący. Jeszcze droższe może być drewno atestowane i impregnowane. Więcej będzie trzeba zapłacić za łaty drewniane, których ostatecznych koszt zależny jest od grubości. Zwyczajowo cena łaty waha się od 7 do 11 złotych za metr bieżący. Samo deskowanie na dach kosztuje do 300 do nawet 1000 złotych. 

Wykonanie dachu w domu jednorodzinnym jest najdroższym elementem budowy, dlatego do montażu więźby dachowej, folii izolacyjnej kontrłat oraz łacenia koniecznie trzeba zatrudnić wykwalifikowanego dekarza. Specjaliści w tym fachu wiedzą, kiedy niezbędne będzie ołatowanie, a kiedy wystarczy zamontowanie kontrłaty. 

Nie zmienia to faktu, że położenie blachodachówki bezpośrednio na część nośną może w przyszłości mieć złe skutki. Zawilgocenie oraz powstanie luk w więźbie dachowej to tylko niektóre z przyczyn prowadzących do przeciekania dachu, gromadzenia się wilgoci i powstawania grzybów. Ten element konstrukcji dachowej trzeba wykonać z należytą starannością, aby generalny remont zadaszenia nie był w przyszłości potrzebny. Kontrłata drewniana jest jednym z takich elementów, które temu zapobiegają.