Jak odpowietrzyć kaloryfer – instrukcja krok po kroku

Zapowietrzony kaloryfer jest najczęstszą przyczyną niższej temperatury w konkretnym pomieszczeniu, nierównomiernego ogrzewania czy nawet dochodzących z kaloryfera uciążliwych dźwięków. Jak do tego dochodzi i w jaki sposób odpowietrzyć kaloryfer?

Przyczyny, objawy i skutki zapowietrzonego grzejnika

Zanim o konkretnych poradach na temat tego, jak odpowietrzyć kaloryfer, warto dowiedzieć się, co może być przyczyną takiego problemu. Wśród najczęściej występujących wymienia się nieszczelną instalację grzewczą, dyfuzję rur lub niewłaściwe napełnienie instalacji. Cieczą cieplną wypełniającą grzejniki jest bowiem woda, która charakteryzuje się obecnością niewielkich pęcherzyków powietrza. Wszelkie nieprawidłowości związane z montażem i podłączaniem instalacji grzewczej sprawiają, że to powietrze przedostaje się do górnego obiegu instalacji, czyli do grzejników.

Odpowietrzanie kaloryferów powinno być rozpoczęte od obserwacji niepokojących objawów. Standardowe i dobrze funkcjonujące urządzenia instalacji grzewczej pracują zazwyczaj cicho, nie zwracając uwagi domowników niepokojącymi oznakami. Zapowietrzeniu kaloryfera towarzyszą najczęściej charakterystyczne objawy:

• Nierównomierne ogrzewanie – sytuacja, w której trakcie grzejnik w dolnej części jest ciepły, a w górnej zimny, to klasyczny przypadek zapowietrzenia;
• Brak ciepła – w niektórych sytuacjach może zdarzyć się tak, że kaloryfer w ogóle nie grzeje; 
• Głośna praca – uciążliwe dźwięki docierające z grzejnika pod postacią szumów, stukania, gwizdów, bulgotania lub przelewania wody i innych;

W efekcie w teoretycznie ogrzewanym pomieszczeniu jest zimno, a instalacja grzewcza nadal generuje takie same lub większe koszty. Nie bez znaczenia są również kosztowne naprawy całej instalacji grzewczej w przypadku zaniedbania zapowietrzonego kaloryfera. 

Problemem nie jest źródło ciepła w postaci pieca lub kotła, ale urządzenie końcowe – grzejnik, którego głównym zadaniem jest oddawanie ciepła. Ten z pozoru niewielki element w całym schemacie grzewczym odgrywa jednak bardzo istotną rolę. Skutkiem zapowietrzonego kaloryfera jest bowiem ryzyko wystąpienia korozji, która ma negatywne skutki dla całego systemu – może prowadzić na przykład do niedrożności lub uszkodzenia instalacji grzewczej. 

Jak odpowietrzyć kaloryfer żeliwny?

Naprawa grzejnika może być wykonana przez fachowca, ale wiele osób chce dowiedzieć się, jak odpowietrzyć grzejnik samodzielnie. Na początku należy przede wszystkim pamiętać o względach bezpieczeństwa i przygotowaniu najważniejszych akcesoriów. Jest to ścierka lub szmatka do wycierania wody, śrubokręt, klucz do zaworów oraz wiadro lub pojemnik. Fachowcy radzą, by odpowietrzać wystudzone kaloryfery. Warto także wyrównać ciśnienie w rurach – można to zrobić za pośrednictwem dolania wody do instalacji centralnego ogrzewania. W domach jednorodzinnych prawidłowe ciśnienie wynosi zazwyczaj od 0,9 do 1,2 atmosfery (można je zwiększyć do 1,4 i delikatnie uzupełnić wodę w instalacji). Warto tym samym wyłączyć pompę, która zatrzyma obieg wody w instalacji.

W pierwszej kolejności należy sprawdzić, jaki zawór odpowietrzający jest zamontowany w kaloryferze (automatyczny czy ręczny). Pierwszy rodzaj, jak nazwa wskazuje, w automatyczny sposób odpowietrza kaloryfery. W takie zawory są wyposażone zazwyczaj nowoczesne grzejniki. W starszych modelach znajdują się ręczne zawory, które należy przekręcić lub otworzyć przy pomocy specjalnych narzędzi. Podpowiemy, jak odpowietrzyć kaloryfer żeliwny z ręcznym zaworem.

Odpowietrzanie kaloryfera krok po kroku

1. Ustawić miskę lub wiadro pod krańcem grzejnika (do pojemnika będzie ściekać woda).
2. Użyć klucza, śrubokrętu, pokrętła lub płaskiego wkrętaka, by poluzować śrubunek przy zaworze o niepełny obrót – tak, żeby woda nie wypływała dużymi ilościami. Należy przestać odkręcać śrubunek w sytuacji, gdy usłyszy się syk powietrza.
3. Gdy dźwięk wydobywającego się powietrza ucichnie, należy zakręcić śrubę odpowietrznika.
4. Wytrzeć odpowietrznik i sprawdzić, czy nie ma śladów ewentualnych przecieków. Jeśli takie się pojawią, należy ponownie delikatnie odkręcić śrubę odpowietrznika i znów dokręcić. W sytuacji, gdy woda pojawia się cały czas, niezbędne będzie wymienienie odpowietrznika. 
5. Po odpowietrzeniu kaloryfera należy sprawdzić ciśnienie w instalacji i ustawić je w razie konieczności na poziomie 0,9-1,2 atmosfery.  
6. Dopiero po wykonaniu wszystkich punktów można włączyć kocioł i pompę. 

Istotne w całym procesie jest systematyczne odpowietrzanie kaloryferów – najlepiej wtedy, gdy zauważy się lub usłyszy pierwsze objawy zapowietrzenia. W nowoczesnych instalacjach grzewczych coraz częściej instaluje się miejscowe odpowietrzniki oraz separatory powietrza, dlatego problem występuje rzadziej. W innych sytuacjach, np. przy kaloryferach żeliwnych, najczęściej polecanym sposobem na właściwe funkcjonowanie grzejników jest wielostopniowy system odpowietrzania. 

Odpowietrzanie grzejnika przez fachowca

W sytuacji, gdy samodzielne odpowietrzanie kaloryfera nie rozwiązuje problemu, warto zgłosić się do fachowców. Właściwe prace konserwacyjne są wymogiem i zabezpieczeniem przed uszkodzeniem całej instalacji grzewczej. W razie wątpliwości lub braku wystarczających umiejętności należy powierzyć tę pracę ekspertom z branży.