Przekaźnik bistabilny – działanie, podłączenie i zastosowanie

Przekaźnik bistabilny jest elementem wykorzystywany w instalacjach elektrycznych, na przykład w automatyce domowej do sterowania oświetleniem. Świetnie sprawdza się na klatkach schodowych, przy oświetleniu schodów, na halach produkcyjnych, ale również w domu. Czym są przekaźniki bistabilne? Na czym polega zasada ich działania? Jakim napięciem się wyróżniają i gdzie najlepiej się sprawdzają? Przeczytaj. 

Co to jest przekaźnik bistabilny?

Przekaźnik bistabilny jest niezastąpiony w pracy elektroinstalatora, który umożliwia przepływ energii w obwodach elektrycznych oraz sterowanie nimi. To dlatego, że pozwala na włączanie i wyłączanie oświetlenia z jakiejkolwiek liczby miejsc. Sprawdzają się w domach, mieszkaniach czy pionach w klatce schodowej. Jest to wygodne urządzenie, które ułatwia sterowanie oświetleniem. 

Nazywany jest również przełącznikiem bistabilnym czy impulsowym. Nie bez znaczenia jest tutaj przedrostek „bi”, który odnosi się do dwóch stanów sterowania przekaźnika: jeden impuls załącza impuls, a drugi wyłącza (stan otwarty lub zamknięty). Jest to element inteligentnej instalacji elektrycznej, który daje wiele możliwości sterowania. 

Do czego służy przekaźnik bistabilny?

Znajduje zastosowanie w domu, w mieszkaniu czy w większych obiektach. Przede wszystkim sprawdza się:

• przy schodach, 
• na klatkach schodowych, 
• w halach produkcyjnych, 
• na korytarzach, 
• w biurach, 
• w systemach alarmowych. 

Przekaźnik bistabilny świetnie nadaje się do sterowania oświetleniem, a tym samym wpływa na wygodę i oszczędność. Dzięki niemu można z różnych lokalizacji włączać i wyłączać oświetlenie. Jest to przydatne np. w halach produkcyjnych, ale też w domowych warunkach (na przykład przy światłach w korytarzu). Nie warto jednak samodzielnie próbować założyć takiej instalacji, jeśli na tym się nie znamy. Warto tutaj skorzystać z usług elektryka. 

Zalety przekaźnika bistabilnego

Do niewątpliwych należy wygoda w użytkowaniu i łatwość w sterowaniu oświetleniem z różnych miejsc. Co jednak ważne, przekaźnik bistabilny jest elektrooszczędnym elementem instalacji, gdyż wykazuje się niskim zużyciem energii. 

Pobiera prąd tylko wtedy, gdy jest włączany lub wyłączany (uruchamianie i zamykanie obwodu). W ciągu pracy pobór jest zerowy. Również sama możliwość sterowania światłem generuje oszczędności, gdyż nie jest ono włączone bez wyraźnej potrzeby. 

Przekaźnik bistabilny – zasady działania

Przy dobrze skonfigurowanej instalacji wystarczy uruchomić przycisk sterujący i tym samym uruchomić potencjał elektryczny, który służy do włączania oświetlenia. Pozostają one stabilne w dwóch stanach – ON i OFF. Jeden obwód jest do sterowania, a drugi oświetleniowy. Przekaźnik bistabilny jest tak skonstruowany, aby generował dwa typy energii elektrycznej. Dzięki temu sprawdza się w miejscach, w których istotny jest takie rozłożenie energii elektrycznej. 

Rodzaje przekaźników bistabilnych

Przekaźniki bistabilne wyróżniamy ze względu na konstrukcję oraz funkcje, a także napięcie. Pierwszym rozróżnieniem jest budowa mechaniczna lub półprzewodnikowe. 

Kolejnym elementem wyróżniającym jest napięcie. Na rynku dostępne mamy przekaźniki bistabilne 12 V, 24 V oraz 230 V. Ten o największej mocy stosuje się w domach, na klatkach schodowych czy w biurach. Natomiast przekaźnik bistabilny o napięciu 12 V czy 24 V wykorzystuje się w instalacjach niskonapięciowych (na przykład w oświetleniu LED). 

Ponadto przekaźniki bistabilne różnią się również ze względu na zastosowanie. Na rynku mamy dostępny przekaźnik

• z dwoma obwodami ON i OFF,
• wyposażony w czujnik ruchu,
• z wyłącznikiem czasowym, 
• sekwencyjny.

Przekaźnik bistabilny schemat podłączenia

Schemat przekaźniki bistabilnego składa się przede wszystkim z przewodu fazowego (czy też impulsu sterującego), który oznaczony jest literą N i L. Ten odpowiadający za podłączenie ma znacznik S1 i S2. Natomiast sam przekaźnik bistabilny ma znacznik PB. 

Na tym schemacie musi znaleźć się informacja o napięciu przekazywanym do przewodu fazowego (przekaźnika), a także tego, który przekaźnik uruchamia oświetlenie. 

Taki schemat, czy też projekt instalacji elektrycznej, niezbędny jest przy instalacjach w domach, halach produkcyjnych czy klatkach schodowych, czyli wszędzie tam, gdzie napięcie wynosi 230 V. Schemat jest mapą dla instalatora, który będzie zakładał tego typu przekaźnik bistabilny. 

Przekaźniki bistabilne powinny być wyposażone w instrukcję montażu oraz w schemat. Jeśli jednak na tym się nie znamy, to powinniśmy skorzystać z pomocy sprawdzonego fachowca. Nie tylko bezpiecznie podłączy on przewody, ale również zapewni bezawaryjną pracę.