Choroby storczyków – jak sobie z nimi radzić?
Bakterie, grzyby i owady wywołują poważne choroby storczyków. Jak rozpoznać konkretną dolegliwość rośliny i jej przyczynę oraz w jaki sposób zwalczyć objawy: lepkie liście, wydzielinę, plamy lub biały nalot na storczykach?
Przyczyny chorób storczyków
Storczyk, znany również pod nazwą orchidei, zwykle dobrze znosi mikroklimat panujący w mieszkaniach i jest uważany za roślinę łatwą w uprawie. Jednak co gatunek, to inne preferencje kwiatów i sposoby na ich właściwą uprawę. W wyniku nieprawidłowej pielęgnacji storczyk może zachorować. Dla przykładu – przy zbyt małej dawce naturalnego światła storczyk obumiera, ponieważ nie ma możliwości przeprowadzić fotosyntezy, z kolei zbyt mocne oświetlenie może doprowadzić do utraty kolorów liści.
Wśród najczęstszych przyczyn chorób storczyków wymienia się:
- bakterie i grzyby,
- owady,
- nieprawidłowe warunki glebowe,
- niewłaściwe stanowisko,
- nieprawidłowa temperatura,
- zbyt częste lub zbyt rzadkie podlewanie.
Rozwój chorób jest niebezpieczny nie tylko wobec jednego kwiatka, ale również pozostałych roślin w domu.
Lepkie liście storczyków
Objawem choroby orchidei mogą być lepkie liście storczyka, które powstają w wyniku przyssania się do nich owadów, które wyciągają soki z rośliny – tak właśnie powstaje wydzielina na storczykach. Tymi owadami są tarczniki – niewielkie owady z płaskim pancerzem w kolorze bursztynu.
Zazwyczaj tarczniki atakują liście storczyka, ale mogą zająć się także pędami. Jeżeli owady nadal będą żerować na orchidei, ta zacznie tracić kwiaty, a jej liście będą lepkie, wiotkie oraz oklapnięte.
Wśród domowych sposobów na lepkie liście storczyków wywołane tarcznikami wymienia się:
- Mechaniczne usuwanie tarczników – na przykład przy pomocy szczoteczki, wykałaczki, wacika nasączonego denaturatem lub spirytusem rozcieńczonym z wodą. Takie oczyszczanie należy powtarzać w odstępie kilku dni, żeby mieć pewność, że usunęło się wszystkie owady i ich jaja oraz larwy.
- Oprysk z oleju – do zwalczania tarczników tym sposobem można zastosować domowy olej rzepakowy, oliwę z oliwek lub specjalny olej parafinowy. Naturalny środek nie tylko usuwa tarczniki, ale pomaga w pozbyciu się wydzieliny ze storczyków. Roztworem z oleju i ciepłej wody należy opryskać roślinę, a po kilku dniach opłukać storczyka, żeby zmyć z niego resztki oleju.
- Oprysk z tytoniu – nikotyna działa na tarczniki toksycznie, co może pomóc w ich skutecznym usunięciu i wyleczeniu storczyka. Tytoń należy zalać wodą o temperaturze pokojowej, a otrzymany roztwór gotować pod przykryciem do momentu wrzenia. Ostudzony napar należy rozcieńczyć w wodzie, przelać do opryskiwacza i zaaplikować na roślinę. Oprysk wykonuje się tylko na liście, dlatego przed całym procesem leczniczym należy zabezpieczyć ziemię w doniczce.
Usychające liście storczyków
Przyczyną usychania liści orchidei może być choroba grzybowa nazywana antraknozą. Dotyka głównie liście, powodując, że brązowieją lub szarzeją (od góry ku dołowi). Następnie w wyniku choroby liście storczyków usychają.
Chcąc uchronić usychające liście storczyków i całą roślinę, należy obniżyć temperaturę pomieszczenia, w którym znajduje się orchidea, a cały pokój regularnie wietrzyć. Zaatakowane części rośliny należy usunąć, a następnie opryskać środkiem grzybobójczym.
Biały nalot na storczykach
Jednym z często występujących objawów chorób storczyków są białe naloty. Zazwyczaj są spowodowane przez wełnowce. To inaczej czerwce mączyste, czyli niewielkie owady, które podobnie jak tarczniki wysysają sok ze storczyków. Oprócz tego, że wełnowce mogą powodować srebrzysty bądź biały nalot na storczykach, to dodatkowo przez ich obecność oraz żerowanie orchidea może mieć osłabione liście, a w najgorszym przypadku – obumrzeć w całości.
Sposobem na biały nalot na storczykach jest zastosowanie oprysków chemicznych, które powinien przeprowadzić doświadczony i profesjonalny ogrodnik.
Więdnące storczyki – choroby wynikające z niewłaściwej pielęgnacji
Niedobra kondycja storczyków nie zawsze musi wynikać z choroby wywołanej grzybami czy bakteriami. Przyczyną może być brak odpowiedniego podlewania, gleba o niewłaściwym pH, a nawet aranżacja wnętrz, która nie uwzględnia preferencji orchidei.
Storczyki lubią jasne stanowiska (najlepiej naturalnie oświetlone), ale nie bezpośrednio nasłonecznione. W przeciwnym razie storczyki narażone są na poparzenia słoneczne, które objawiają się charakterystycznymi brązowymi lub czarnymi plamami na liściach.
Kolejnym efektem niewłaściwej pielęgnacji storczyków jest ich gnicie. Wynika to z przelania storczyka – zbyt mokra roślina staje się bowiem podatna na choroby grzybowe, a ich korzenie mogą być narażone na zgniliznę. Orchidee nie lubią stać w wodzie, dlatego ważne jest, żeby pozwalać storczykom swobodnie obeschnąć.
Szkodliwy dla rośliny może być także nadmiar nawozu. Przez niewłaściwe nawożenie storczyki narażone są na więdnięcie, występowanie plam, a nawet rozwój chorób czy całkowite obumarcie. I choć nawozy mogą zdziałać wiele dobrego, należy używać ich zgodnie z zaleceniami oraz preferencjami rośliny.
Obserwacja i profilaktyka przeciw chorobom storczyków
Najlepszym sposobem na walkę z chorobami storczyków jest… zapobieganie im. Choć na niektóre bakterie, grzyby czy owady nie ma sposobów, ponieważ mogą dostać się do wnętrza przez otwory okienne, sieć wentylacyjną czy na innych roślinach (kupowanych w sklepach ogrodniczych), to najlepszą możliwą profilaktyką jest utrzymywanie wnętrz w czystości – zwłaszcza podczas podlewania, nawożenia czy przesadzania kwiatów.
Gdy pojawiają się pierwsze objawy chorób storczyków, należy działać natychmiastowo, usuwając zainfekowane części rośliny. Warto także odizolować kwiatka od innych, czyli przeprowadzić tzw. kwarantannę roślin.
Warto pamiętać, że choroby storczyków nie oznaczają za każdym razem obumarcia rośliny. Za dobrą pielęgnację storczyki odwdzięczą się pięknymi kwiatami. W przypadku braku poprawy warto zgłosić się do fachowców świadczących usługi ogrodnicze – zarówno w ogromnych ogrodach zewnętrznych, jak i niewielkich uprawach w domu.