Umowa na wykonanie usługi – co warto o niej wiedzieć?
Chociaż w świetle przepisów polskiego prawa ustalenia w formie ustnej są wiążące, to jednak najlepszym zabezpieczeniem przy współpracy z wykonawcami jest spisanie warunków realizacji usługi w formie pisemnej. Jak powinna zostać przygotowana umowa na wykonanie usługi?
Zawieranie umowy z wykonawcą
W branży usługowej wiele zleceń realizowanych na podstawie umowy zawieranej słownie pomiędzy osobą zlecającą a wykonawcą. Tak jest chociażby w różnych sytuacjach życia codziennego, np. w przypadku wizyty w salonie fryzjerskim, naprawy obuwia przez szewca czy mycia samochodu. Choć powszechnie takich rzeczy się nie spisuje na papierze, to do zawarcia umowy między stronami oczywiście dochodzi. Kiedy w takim razie to następuje? Wszelkie kwestie związane z czasem i miejscem zawierania umów regulują przepisy Kodeksu Cywilnego.
Art. 72. KC – Jeżeli strony prowadzą negocjacje w celu zawarcia oznaczonej umowy, umowa zostaje zawarta, gdy strony dojdą do porozumienia co do wszystkich jej postanowień, które były przedmiotem negocjacji.
Decyzja o formie i warunkach umowy należy do zlecającego i wykonawcy. Nic nie stoi na przeszkodzie, by opierać realizację danej usługi opierając się na postanowieniach słownych. Trzeba jednak pamiętać, że w przypadku tak zawartych umów znacznie trudniej dochodzić swoich racji, gdy wydarzy się coś niespodziewanego, podważającego zasady porozumienia bądź jedna ze stron nie będzie wywiązywać się ze swoich obowiązków.
Dlaczego warto spisywać umowę?
Umowa spisana w formie pisemnej to najlepsza forma zabezpieczenia dla obu stron – zarówno zlecającego, jak i wykonawcy. Taki dokument nie pozostawia wątpliwości, co do zakresu prac, terminów, wynagrodzenia i wszelkich innych zobowiązań każdej ze stron. Jest również nieoceniony w przypadku ewentualnego sporu, który wynikać może z niedotrzymania warunków zawartych w umowie, a w ostateczności niezbędny w procesie sądowym. Znacznie łatwiej jest jest udowodnić swoje racje i ostatecznie rozstrzygnąć spór między stronami.
Pisemna umowa na wykonanie usługi powinna być zawierana szczególnie w przypadku “dużych” zleceń. Należą do nich które są czasochłonne, wieloetapowe i kosztowne w realizacji. Jak już wcześniej wspomniano, gdy w grę wchodzą drobne usługi często rezygnuje się z pisemnego dokumentu, jednak należy pamiętać, że zawsze mamy prawo takowego zażądać. Jaką umowy najczęściej stosuje się w branży usług?
Umowa o dzieło
Często stosowaną w branży usługowej jest umowa o dzieło. Polega ona na wykonaniu przez stronę przyjmującą zlecenie określonego dzieła. Ma ono zindywidualizowany charakter, czyli jest przygotowane zgodnie z wymaganiami zlecającego, zaakceptowanymi przez wykonawcę.
Art. 627. KC – Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia.
Przykładem sytuacji, w której możemy skorzystać z umowy o dzieło jest zlecenie wykonania mebli na wymiar u stolarza. Dziełem jest wtedy określony mebel bądź zestaw mebli, który musi być wykonany zgodnie z ustaleniami. Na przykład – z określonego gatunku drzewa czy w odpowiednich wymiarach. Dzieło może mieć charakter materialny, jak wspomniane właśnie meble, lub niematerialny, np. projekt strony internetowej.
Generalnie umowę o dzieło stosuje się w przypadkach, gdy w grę wchodzi wytworzenie określonej rzeczy, wszelkiego rodzaju naprawy i przeróbki czy zmiana oraz rozbudowa danego dzieła.
Warto też pamiętać, że w przypadku umowy o dzieło nie obowiązuje minimalna stawka godzinowa określona w rozporządzeniu Rady Ministrów. Ma ona zastosowanie tylko wtedy, gdy stroną zlecającą jest przedsiębiorca prowadzący zarejestrowaną działalność gospodarczą lub inna jednostka organizacyjna.
Umowa o wykonanie robót budowlanych
W przypadku wszelkich usług związanych z budową, remontem czy wykończeniem najczęściej podpisuje się umowę o wykonaniu robót budowlanych. Jest ona pochodną umowy o dzieło. Umowa o roboty budowlane określona jest w art. 647. Kodeksu Cywilnego.
Art. 647. KC – Przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy technicznej, a inwestor zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu, oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia.
Umowa o wykonaniu robót budowlanych polega na powierzeniu przez inwestora procesu budowlanego ekipie specjalistów. Inwestor zobowiązany jest do zapewnienia odpowiednich warunków realizacji prac. Zarówno tych o charakterze finansowym, jak i organizacyjnym, np. poprzez przygotowanie miejsca robót.
Poza warunkami zawartymi w podpisanej umowie o robotach budowlanych, w trakcie prowadzenia prac wykonawca zobowiązany jest również przestrzegać przepisów prawa budowlanego. Nie można zatem wykonać czynności przewidzianej w umowie o wykonaniu robót budowlanych, jeśli stoi to w sprzeczności z prawem budowlanym.
Co powinna zawierać umowa na wykonanie usługi?
Zarówno umowa o dzieło, jak i umowa o roboty budowlane muszą być odpowiednio skonstruowane. Nie ma jednego odgórnie obowiązującego wzoru umowy, prawodawca pozostawia tutaj pewną dowolność. To w naszym interesie leży, by zawrzeć wszystkie najważniejsze postanowienia. O czym należy pamiętać?
Strony umowy
Umowa na wykonanie usługi musi wskazywać strony, które ją podpisują. Zlecający podaje swoje imię, nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL oraz numer dowodu osobistego bądź paszportu. Z kolei wykonawca musi zawrzeć informację o danych działalności gospodarczej – NIP oraz REGON. W przypadku spółek prawa handlowego należy zamieścić nazwę spółki, adres siedziby, oznaczenie sądu rejestrowego, numer wpisu do rejestru, wysokość kapitału zakładowego oraz osobę uprawnioną do reprezentowania spółki.
Przedmiot umowy
Przedmiot umowy to określone dzieło, które ma być rezultatem prac wykonawcy. Należy tutaj zawrzeć wszelkie dotyczące go szczegóły. Przykładowo – gdy przedmiotem umowy o wykonaniu usługi jest remont kuchni, w dokumencie powinniśmy zapisać zakres prowadzonych prac i określić, jakie materiały oraz techniki budowlane mają zostać zastosowane przy realizacji. To, co zapisane przy przedmiocie umowy stanowi punkt odniesienia w przypadku wszelkich reklamacji.
Terminy i harmonogram
Warto w umowie umieścić informację o terminie zakończenia prac bądź poszczególnych etapów zlecenia. Dzięki temu, stronie zlecającej łatwiej jest wyegzekwować przestrzeganie ram czasowych przez wykonawcę.
Wysokość wynagrodzenia
Wysokość wynagrodzenia i forma jego zapłaty jest wynikiem negocjacji i postanowień obu stron. Gdy mamy to uzgodnione, to należy zamieścić warunki w umowie. Całkowita płatność za realizację zlecenia powinna nastąpić po odbiorze prac i potwierdzeniu ich zgodności z warunkami umowy. Należy też określić, kto ponosi koszt zakupu ewentualnych materiałów potrzebnych do wykonania dzieła.
Pozostałe elementy umowy o wykonanie usługi
Umowa o wykonanie usługi powinna zawierać obowiązki obu stron oraz kary, przewidziane za ich naruszenie. Dotyczy to zarówno zlecającego, jak i wykonawcy. Ważne jest też określenie warunków wypowiedzenia umowy.