Drenaż opaskowy, czyli odprowadzenie wody gruntowej od fundamentów domu

Zalewanie piwnicy, wilgotne fundamenty, nieestetyczne zacieki na elewacji – znasz to? Jeśli na działce występuje wysoki poziom wód gruntowych, gliniasta gleba, dom usytuowany jest na wzgórzu lub skarpie, a do tego dochodzą silne opady to powstaje ryzyko, że woda zbiera się wokół budynku, a hydroizolacja nie radzi sobie z jej odprowadzaniem. W takiej sytuacji skutecznym sposobem na suchy budynek jest wykonanie drenażu opaskowego.

Drenaż opaskowy to system rur drenarskich, których zadaniem jest odbiór wody i odprowadzenie jej w bezpieczne miejsce. Wykonuje się go wokół fundamentów budynku, aby zebrać nadmiar wody deszczowej spływającej w głąb ziemi oraz obniżyć poziom wód gruntowych wokół budynku poniżej poziomu posadzki w piwnicy.

Kiedy należy wykonać drenaż opaskowy?

Woda gruntowa znajduje się 50 cm od powierzchni terenu. Może zagrażać budynkowi w zależności od poziomu i głębokości ław fundamentowych. W jakich przypadkach należy wykonać drenaż opaskowy?

Dom z piwnicą

W domu niepodpiwniczonym 2 metry wody nie powinny stanowić problemu, ale już w przypadku budynku z piwnicą woda może dostać się środka, podmyć fundamenty oraz zawilgocić ściany. W takiej sytuacji drenaż jest jak najbardziej wskazany, aby nie doprowadzić do uszkodzenia fundamentów oraz całej konstrukcji domu.

Nieprzepuszczalny lub niejednorodny grunt

Podobnie jest w przypadku gruntu nieprzepuszczalnego, takiego jak glina. Nawet, jeśli zasypiemy wykop wokół domu piaskiem lub żwirem, zebrana woda nie odpłynie do głębszych warstw gruntu i będzie stała tam przez długi czas. Negatywnie wpłynie to na fundamenty i ściany budynku. Drenaż opaskowy jest potrzebny także w sytuacji, kiedy grunt jest niejednorodny, czyli warstwy nieprzepuszczalne przeplatają się z niewielkimi warstwami bardziej przepuszczalnymi.

Specyficzny teren
Ponadto drenażu nie unikniemy, gdy dom zbudowany jest na niestandardowym terenie – na skarpie, zboczu lub w ich pobliżu – bez względu na rodzaj gleby. Spływająca woda może stanowić zagrożenie dla fundamentów i powodować osuwanie się ścian, na których będzie się zatrzymywać. W tym przypadku drenaż opaskowy wystarczy zastosować po stronie wzniesienia.

Gdzie odprowadzić wodę z drenażu?

Jeśli grunt na działce jest przepuszczalny, a poziom wód gruntowych niski, wodę z drenażu można rozprowadzić w ogrodzie. Pamiętajmy, aby odległość od budynku wynosiła min. 20 metów. Rury odprowadzające wodę montuje się w ziemi poniżej studzienki, która zbiera ciecz. Dobrym rozwiązaniem jest także oczko wodne, do którego spływać będzie, a później odparowywać zgromadzona woda.

Jeśli działka nie spełnia powyższych warunków, wodę można odprowadzić poza jej teren. W takiej sytuacji ciecz gromadzi się w kanalizacji deszczowej lub ogólnospławnej, rowie melioracyjnym, jeziorze, stawie lub rzece. Jednak warto wiedzieć, że korzystanie z tych zbiorników wymaga uzyskania odpowiedniego zezwolenia, a często także zgody sąsiadów.

 

Kiedy nie można wykonać drenażu opaskowego?

Istotną kwestią w planowaniu drenażu jest odpływ zgromadzonej wody. Jeśli okaże się, że nie ma możliwości jej odprowadzenia, bo cała działka położona jest na gruntach nieprzepuszczalnych, wykonanie drenażu mija się z celem. W takiej sytuacji najlepiej wykonać wykop wokół domu i wypełnić go nieprzepuszczalnym gruntem rodzimym i solidnie go ubić. W ten sposób zablokujemy gromadzenie się nawet najmniejszych ilości wody.

Drenaż opaskowy nie będzie możliwy do wykonania także, gdy woda gruntowa znajduje się pod ciśnieniem – jest to tzw. woda naporowa. Wtedy niezbędna będzie ekspertyza geotechnika i wykonanie izolacji przeciwwodnej wokół ścian fundamentowych. Niestety znacznie podniesie to koszt całej inwestycji, ale dzięki temu unikniemy poważniejszych problemów w przyszłości.

Z czego wykonany jest drenaż?

Na drenaż składają się 4 główne elementy:

1. rury drenarskie – wykonane z tworzyw sztucznych (PVC, PE) lub z ceramiki. Stosuje się je, ponieważ są lekkie, odporne na uszkodzenia i trwałe. Na całym obwodzie rur znajdują się otwory, przez które woda wpływa do środka. Układa się je ze spadkiem, co powoduje, że woda spływa nimi poza obręb budynku. Drenaż opaskowy polega na otoczeniu zewnętrznych ścian fundamentów mniej więcej w połowie wysokości ławy fundamentowej. Spód rur powinien być umieszczony min. 20 cm poniżej górnej krawędzi ławy, a jednocześnie nie niżej niż jej dolna krawędź. To bardzo ważne, bo w innym przypadku woda mogłaby dostawać się pod fundament i podmywać go. Jeśli drenaż wykonywany jest od razu w trakcie budowy domu, rury układa się obok ścian fundamentowych. Gdy budynek już istnieje, wtedy należy zachować odstęp ok. 2-3 m od ścian.
2. otulina rur – niektóre rury owijane są otuliną, która stanowi filtr zabezpieczający otwory przed zatykaniem się przez grunt. Wykonuje się ją z włókien kokosowych lub tworzyw sztucznych w zależności od rodzaju gruntu.
3. studzienki rewizyjne – umieszczane na rogach budynku umożliwiają przepłukanie ich wodą oraz usunięcie szlamu i piasku. Studzienki przykrywa się pokrywami, które można zdjąć. Do wyboru są gotowe, prefabrykowane produkty, ale można wykonać je także samemu, np. z rur kanalizacyjnych. Podczas montażu drenażu należy pamiętać, że rury muszą być ułożone ze spadkiem 2-3 mm na metr, co wspomaga ich samooczyszczanie.
4. studzienka zbiorcza – ostatni element drenażu opaskowego służący do odprowadzenia zebranej wody z okolic budynku. Łączy się ją z rurami drenarskimi za pomocą rury kanalizacyjnej. Umieszcza się ją w najniższym punkcie spływu wody.

Jak wykonać drenaż?

Sposób wykonania drenażu opaskowego zależy od rodzaju gruntu. W gruncie przepuszczalnym wystarczy na poziomie ławy fundamentowej ułożyć obsypkę drenarską, na niej rury drenarskie i ponownie obsypkę. Na całość nakładamy grunt rodzimy.

Jeśli mamy do czynienia z gruntem nieprzepuszczalnym prace będą znacznie bardziej zaawansowane. Na początek należy wzdłuż ścian wykonać drenaż płaszczyznowy, czyli izolację przeciwwilgociową lub przeciwwodną, warstwę izolacji ze styropianu i warstwę drenażową. Następnie drenaż zabezpiecza się tkaniną filtracyjną (geowłókniną), a na niej układa rury pokryte geowłókniną. Na koniec wykonuje się obsypkę filtracyjną ze żwiru rzecznego, otoczaków lub keramzytu. Dodatkowo trzeba przygotować opaskę żwirową wokół całego budynku i przy ścianach, aby woda opadowa mogła dopłynąć do drenażu.

Cena drenażu opaskowego

Jeśli chodzi o drenaż opaskowy cena będzie uwarunkowana zakresem robót. Średnio za materiały, takie jak rury drenarskie czy geowłókninę, zapłacimy ok. 4-6 zł/mb. Budowa dwumetrowej studzienki o śr. 315 to koszt w granicach 300-800 zł. Sama robocizna będzie nas kosztowała nie mniej niż 100 zł/mb.