Klimatyzacja domowa, czyli jak ochłodzić mieszkanie w upalne dni?

Klimatyzacja w domu lub mieszkaniu nie jest już oznaką luksusu, a standardem lub nawet koniecznością. To najbardziej skuteczny sposób na ochłodzenie mieszkania. Oprócz tego klimatyzacja domowa sprzyja również oczyszczaniu powietrza czy utrzymywaniu odpowiedniego poziomu wilgotności. Jakie wymieniamy rodzaje klimatyzacji i klimatyzatorów? Czy warto zainwestować w klimatyzację do mieszkania? Jaki klimatyzator wybrać? Sprawdź i przekonaj się, że klimatyzacja to rozwiązanie dla Ciebie!

Jak ochłodzić mieszkanie?

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie informuje o tym, że optymalna temperatura pomieszczeń, w których przebywają ludzie, wynosi od 20 do 24°C. Latem ten zakres zwiększa się do 23-26°C. Nie dorównuje to jednak temperaturze odczuwalnej w trakcie letnich dni. 

Doskwierające upały i temperatury sięgające powyżej 30°C wymuszają znalezienie skutecznych sposobów na to, jak ochłodzić mieszkanie i czuć się w nim komfortowo nawet w trakcie letniego skwaru za oknem. Niekorzystne warunki atmosferyczne nie tylko wpływają na nasze samopoczucie, ale mogą być niebezpieczne dla zdrowia i życia, dlatego warto przyjrzeć się różnym metodom na zmniejszenie temperatury w miejscu zamieszkania.

Sposobów na to, jak ochłodzić mieszkanie, jest wiele: od wietrzenia wszystkich pomieszczeń, przez zasłonięcie okien jasnymi materiałami, roletami lub grubymi zasłonami, po zastosowanie wentylatorów lub klimatyzacji. Z perspektywy użytkownika najlepszym rozwiązaniem jest to ostatnie – klimatyzacja domowa zapewnia bowiem najszybsze i najdłużej utrzymujące się efekty obniżenia temperatury w pomieszczeniu. 

Przed poznaniem zalet tego systemu chłodzenia w mieszkaniu warto zapoznać się z podstawową definicją klimatyzacji i ze sposobem jej działania.

Co to jest klimatyzacja?

Klimatyzacja to proces przetwarzania powietrza w konkretnym pomieszczeniu, którego celem jest stworzenie odpowiedniego dla człowieka mikroklimatu. Z założenia w wyniku klimatyzacji w pomieszczeniu mają panować warunki dogodne do pracy i funkcjonowania człowieka. W wielu przypadkach klimatyzacja domowa kojarzy się wyłącznie z chłodzeniem pomieszczenia, jednak w praktyce taki system może również ogrzewać powietrze, oczyszczać je i utrzymywać jego prawidłową wilgotność w mieszkaniu. Funkcje klimatyzacji zależą od zakresu pracy klimatyzatora i jego przeznaczenia.

Jak działa klimatyzacja?

W uproszczonej definicji działanie klimatyzacji można porównać do pracy lodówki, zamrażarki lub innych urządzeń chłodzących. Podobnie jak w tym sprzęcie, również w klimatyzacji znajduje się:

• sprężarka, 
• parownik, 
• skraplacz,
• wentylator. 

Cały proces chłodzenia (czyli wymiany temperatury) odbywa się dzięki czynnikowi chłodniczemu.

To właśnie czynnik chłodniczy przepływa przez system, zmieniając swój stan skupienia (gazowy, ciekły, dwufazowy) w zależności od etapu, w którym się znajduje. W niektórych cyklach stan skupienia czynnika chłodniczego zmienia się kilkukrotnie (np. z gazowego na ciekły, z ciekłego na dwufazowy, a następnie znów na gazowy). 

Rodzaje klimatyzacji

Urządzenia do klimatyzacji domowej, nazywane klimatyzatorami, można podzielić ze względu na kilka czynników. Rodzaje są ściśle związane z przeznaczeniem systemu, sposobem jego montażu czy dalszą eksploatacją urządzeń oraz ich konserwacją. 

Rodzaje klimatyzacji ze względu na sposób odbioru energii

• Klimatyzacja oparta o zasadę bezpośredniego odparowania  – w takim układzie wentylator wymusza przepływ powietrza przez parownik, który odbiera ciepło z powietrza, a następnie przekazuje je do czynnika chłodzącego. 
• Klimatyzacja z systemem chłodzenia cieczą – podobnie jak w przypadku powyższego systemu, również w tym układzie wentylator wymusza przepływ powietrza, jednak nie przez parownik, a wymiennik. Po tym procesie wymiennik przekazuje ciepło do wody lodowej, z której ciepło jest usuwane przez agregat.

Rodzaje klimatyzacji ze względu na sposób pracy

• Klimatyzator ze sprężarką ON/OFF – klasyczne urządzenie, które pracuje mocą nominalną lub jest całkowicie wyłączone.
• Klimatyzator ze sprężarką inwertorową – urządzenie dostosowujące pracę do  zapotrzebowania chłodniczego (lub grzewczego). W sytuacji, gdy klimatyzator typu inverter osiągnie warunki termiczne określone dla konkretnego pomieszczenia, automatycznie zmniejsza swoją wydajność – a to zapobiega wyłączaniu się klimatyzacji. Taki klimatyzator do mieszkania może przyczynić się do znacznych oszczędności energii elektrycznej wyższej (co najmniej 20% w porównaniu do klimatyzatorów ON/OFF). Dzieje się tak właśnie z tego względu, że klimatyzator pokojowy nie wyłącza się i dzięki temu nie pobiera dużej energii przy włączaniu. 

Rodzaje klimatyzacji ze względu na mobilność

• Klimatyzator stacjonarny – system klimatyzacji lub urządzenie chłodzące montowane na stałe. Do najbardziej popularnych układów zalicza się systemy klimatyzacyjne składające się z centrali, sieci kanałów odprowadzających powietrze z pomieszczenia i wielu jednostek wewnętrznych. Taka infrastruktura jest uwzględniana zazwyczaj już na etapie wykonywania projektu konkretnego budynku. Ewentualna przebudowa, modyfikacja, czy naprawa takiego systemu często wymaga ingerencji w strukturę ścian.
• Klimatyzator przenośny – urządzenie, które można przestawić w zależności od zapotrzebowania. Taki przenośny klimatyzator pokojowy zawsze jest wyposażony w rurę wyrzutową (w przeciwnym razie urządzenie nazywa się klimatorem/klimatyzerem). W przypadku takiego modelu klimatyzacji rura wyrzutowa wyprowadzana jest przez uchylone okno, otwór w ścianie lub oknie bądź jest podłączona do kratki wentylacyjnej w pokoju. Domowy klimatyzator przenośny nie jest montowany na stałe, co jest jego ogromną zaletą.

Rodzaje klimatyzacji ze względu na sposób montażu

• Klimatyzator ścienny (montaż bezpośrednio na ścianie) – jeden z najpopularniejszych systemów klimatyzacji do mieszkań i domów. Dzięki (zazwyczaj) niewielkim wymiarom świetnie prezentują się w każdym pokoju w domu, zarówno w salonie, jak i sypialni czy kuchni.
• Klimatyzator podsufitowy (instalacja na konstrukcji stropu) – system świetnie sprawdza się w wysokich pomieszczeniach, w których nie ma zainstalowanych podwieszanych sufitów. 
• Klimatyzator przypodłogowy (montaż we wnękach bądź rogach pomieszczeń) – specjalny rodzaj klimatyzatorów, które wyglądem przypominają poniekąd grzejnik. Nie rzucają się w oczy, dzięki czemu pasują do każdego wnętrza.
• Klimatyzator kasetonowy (montaż jednostki wewnętrznej w suficie podwieszanym) – kolejny dyskretny i estetyczny sprzęt, który nie zajmuje wiele miejsca i prezentuje się estetycznie.
• Klimatyzator kanałowy (instalacja wbudowana w strop) – system klimatyzacyjny, dzięki któremu we wnętrzu widoczne są wyłącznie kratki. Choć klimatyzator kanałowy zazwyczaj jest montowany w przestrzeniach publicznych lub firmowych, to może być z powodzeniem wykorzystywany również w mieszkaniach lub domach. 

Oprócz wyżej wymienionego podziału klimatyzację do mieszkania można sklasyfikować również względem budowy urządzenia, jednak ta typologia wymaga bardziej szczegółowej charakterystyki:

Klimatyzator monoblock 

Sprzęt złożony z pojedynczej jednostki, w której zawarty jest parownik, skraplacz oraz sprężarka. Taka klimatyzacja do mieszkania odprowadza ciepłe powietrze przewodem, który montuje się w otworze okiennym lub kanale wentylacyjnym. Sprzęt zalicza się do najpopularniejszego klimatyzatora przenośnego na rynku.

Typ monoblock sprawdza się jako wydajna klimatyzacja w domu lub mieszkaniu, jednak ze względu na głośną pracę może wpływać na komfort osób przebywających w pomieszczeniu. Problemem może być również proces gromadzenia się skroplin w zbiorniku, który należy regularnie opróżniać.

Klimatyzator split

Urządzenie wyposażony w dwie jednostki (wewnętrzną oraz zewnętrzną), które są ze sobą połączone przewodami transportującymi freon. Jednostka wewnętrzna, czyli parownik w klimatyzatorach typu split, instalowana jest w domu i odpowiada za chłodzenie powietrza. Skraplacz, czyli jednostka zewnętrzna, jest montowana na zewnątrz budynku, dzięki czemu domowy klimatyzator split znany jest z tego, że pracuje cicho i dyskretnie.

Klimatyzator multisplit

Sprzęt działający podobnie do swojego poprzednika, jednak w tym przypadku możliwe jest podłączenie wielu jednostek wewnętrznych do jednego ogniwa zewnętrznego. W przeciwieństwie do klimatyzatorów split, gdzie jedna jednostka wewnętrzna odpowiada jednej jednostce zewnętrznej, klimatyzacja multisplit może jednocześnie chłodzić kilka niezależnych pomieszczeń w domu lub mieszkaniu. To na przykład dobra klimatyzacja do domu 100 m², które podzielone jest na kilka oddzielnych pokoi. 

Zarówno klimatyzacja multisplit, jak i split może być stosowana w klimatyzatorach ściennych, podsufitowych, przypodłogowych, kasetonowych i kanałowych. Klimatyzator domowy typu multisplit pomoże w oszczędności zarówno miejsca, jak i energii elektrycznej oraz pieniędzy. 

Zalety klimatyzacji domowej

Klimatyzacja w domu lub mieszkaniu kiedyś była synonimem luksusu. Dziś, ze względu na dostępność i coraz korzystniejsze ceny zakupu oraz montażu, klimatyzacja w mieszkaniu powoli staje się standardem. Co przemawia za instalacją całego systemu bądź kupna osobnego klimatyzatora?

• Komfort termiczny – systemy klimatyzacji chłodzą powietrze, ale często dają także możliwość ogrzania pomieszczenia. Dzięki temu można dostosować temperaturę pomieszczenia do własnych preferencji według warunków atmosferycznych.
• Napływ świeżego powietrza – klimatyzacja w mieszkaniu pobiera powietrze z zewnątrz, dzięki czemu do wnętrza zawsze wpada świeże powietrze. 
• Usuwanie nadmiaru wilgoci z powietrza – dzięki czemu tworzą korzystny mikroklimat w mieszkaniu lub domu oraz przeciwdziałają rozwoju bakterii i grzybów.
• Oczyszczanie i jonizacja powietrza – w nowoczesnych klimatyzatorach coraz częściej pojawiają się funkcje oczyszczania i jonizacji, co przyczynia się do wyższego komfortu użytkowania oraz lepszego samopoczucia mieszkańców.

Jaka klimatyzacja do mieszkania będzie najlepsza?

Wybór klimatyzacji do domu lub mieszkania jest zazwyczaj kwestią indywidualną – na przykład pod względem sposobu pracy czy montażu klimatyzatora. Tym, co jednak należy wziąć pod uwagę, jest moc chłodnicza klimatyzatora. Jeżeli będzie za mała, to urządzenie nie spełni konkretnych oczekiwań i będzie jedynie zbędnym wydatkiem. Z kolei gdy moc chłodnicza będzie za duża w stosunku do potrzeb mieszkańców, nie wykorzysta się jego możliwości. 

Moc klimatyzatora do mieszkania można dobrać za pomocą 2 metod:

1. Orientacyjną wskaźnikową – obliczenie zapotrzebowania na chłód (średnio zapotrzebowanie wynosi 80-150 W/m² powierzchni pomieszczenia.
2. Za pomocą programu komputerowego – to bardziej precyzyjna metoda, obliczająca nie tylko powierzchnię pomieszczenia, ale również inne warunki.

Na wartość mocy chłodniczej klimatyzatora ma wpływ wiele czynników: od wielkości pomieszczenia, przez liczbę i wielkość okien, jakość izolacji termicznej, a nawet rodzaj używanych rolet czy źródeł ciepła w pokoju. Najlepsi w tych obliczeniach okazują się doświadczeni specjaliści oferujący sprzedaż i montaż klimatyzacji. 

Stacjonarna klimatyzacja do mieszkania lub domu jest prostsza w wyborze, ponieważ klimatyzator zawsze będzie przebywał w jednym pomieszczeniu. Klimatyzacja przenośna może być trudniejsza w dopasowaniu, ponieważ urządzenie nie zawsze będzie miał odpowiednią moc do konkretnego pokoju.

Dla porównania – do małego mieszkania o równym lub podobnym metrażu pokoi wystarczy zakupić klimatyzator przenośny. Z kolei klimatyzacja do domu 100 m² z pewnością będzie bardziej wymagająca, co przemawia za zakupem urządzenia multi split.

Klimatyzator przenośny

To, jak działa klimatyzacja w mieszkaniu czy domu, można określić w ten sposób, że system pobiera energię w jednym miejscu i oddaje ją w innym. Efektem ubocznym jest ciepłe powietrze z klimatyzatora, które należy w skuteczny sposób odprowadzić. Stąd właśnie istotne w wyposażeniu systemów chłodzących są rury wyrzutowe. Dlatego na nazwę „klimatyzatora” zasługują wyłącznie te urządzenia lub systemy, które tę rurę posiadają.

Klimatyzator przenośny to jeden z najpopularniejszych urządzeń do chłodzenia mieszkania lub domu. Należy podkreślić, że klimatyzacja przenośna zawsze posiada rurę wyrzutową. Urządzenia bez niej nazywane są klimatyzerami lub klimatorami. W takim sprzęcie nie ma sprężarki, skraplacza czy wcześniej wspomnianego czynnika chłodniczego. Głównym elementem krążącym w układzie takiego systemu jest woda napędzana przez pompę oraz wentylator, który wydmuchuje powietrze. Pokojowy klimatyzator przenośny bez rury to zatem potoczne nazewnictwo klimatyzerów lub klimatorów.

Ile kosztuje klimatyzacja?

Koszt zakupu i montażu klimatyzacji to zawsze kwestia indywidualna, jednak przy znajomości wybranych czynników można oszacować jej cenę.

• Klimatyzatory przenośne: około 1500-3000 zł
• Klimatyzatory split: około 2000-4000 zł
• Klimatyzator multi split: około 3000-7000 zł
• System klimatyzacji: około 10 000-25 000 zł

To, ile kosztuje klimatyzacja, będzie zależało od rodzaju klimatyzatora lub systemu, efektywności energetycznej urządzenia, jego mocy, funkcjonalności, a nawet głośności pracy czy sposobu sterowania. 

Montaż klimatyzacji domowej

Ogólna wartość tego, ile kosztuje klimatyzacja, powinna uwzględniać nie tylko cenę zakupu konkretnego klimatyzatora domowego, ale również koszt montażu. Właściwa instalacja wpływa na prawidłowe działanie klimatyzacji w mieszkaniu lub domu. Wybierając miejsce, w którym ma być zamontowana klimatyzacja pokojowa, należy pamiętać o zasilaniu, połączeniu z jednostką zewnętrzną oraz odprowadzaniu skroplin. Każdy producent podaje również maksymalną odległość między jednostkami. 

Montaż klimatyzacji to wydatek rzędu 1000-15000 zł. 

Obsługa i eksploatacja klimatyzacji w mieszkaniu

Klimatyzacja domowa w okresie wzmożonej eksploatacji może stać się miejscem do rozwoju szkodliwych drobnoustrojów. Dlatego właśnie tak ważne jest regularne czyszczenie klimatyzacji i konserwowanie urządzenia oraz przewodów doprowadzających powietrze do mieszkania. W niektórych przypadkach konieczne jest również odgrzybianie klimatyzacji. 

W sytuacji, gdy klimatyzacja nie jest właściwie czyszczona, serwisowana lub eksploatowana, z jej wnętrza może wydobywać się nieprzyjemny zapach lub głośne dźwięki. Kolejnymi efektami ubocznymi jest utrata wydajności oraz zużywanie większej ilości energii elektrycznej. 

Czy warto zainwestować w klimatyzację do domu?

Klimatyzacja w domu lub mieszkaniu ma ogromny wpływ na komfort życia, wykonywanie codziennych obowiązków,  pracę, a nawet jakość snu czy odpoczynku. W dużym stopniu oddziałuje na nasze zdrowie i życie. Warto zadbać o prawidłową eksploatację i regularny serwis klimatyzacji według zaleceń producenta lub przy pomocy specjalistów.

Odpowiednio dobrana, zamontowana i używana klimatyzacja domowa to nie tylko gwarancja komfortu termicznego, ale inwestycja we własne samopoczucie, wygodę i powietrze, które wdychamy.